"To retrieve" betekent "ophalen" of "apporteren". De Retriever is dus een verzamelnaam voor alle hondenrassen die goed waren in apporteren van wild en gevogelte tijdens de jacht. Een tweede eigenschap die deze honden moesten hebben, is goed te kunnen zwemmen, zodat zij ook wild of gevogelte uit het water konden apporteren. Een Golden Retriever is oorspronkelijk eigenlijk een jachthond die gespecialiseerd is in het opzoeken en naar de jager brengen van geschoten wild. Golden Retrievers (letterlijk: gouden terugbrenger) hebben een "zachte beet" waardoor ze het wild kunnen apporteren zonder het te beschadigen.
De specifieke jachteigenschappen maakten van de Golden Retriever ook een prettige huishond. In het jachtveld moest hij samenwerken met andere honden en mensen, een hond die agressief was kon men niet gebruiken. Omdat vroeger niet al te veel tijd werd besteed aan het trainen van honden, was het een pluspunt als de hond uit zichzelf zijn baas graag een plezier wilde doen. Deze 'will-to-please' is de prettigste eigenschap van de Golden Retriever. De 'steadiness', die men bij Goldens graag ziet, maakt hem tot een stabiele hond.
De Golden Retriever is een sociaal dier, en staat bekend als een zachtaardige, betrouwbare hond. Intelligent, niet schrikachtig, met een natuurlijke jachtaanleg. Het zijn echte apporteurs, ze hebben graag iets in hun bek om te dragen. Pups lopen al met lapjes en speelgoed te sjouwen. Spelletjes als apporteren horen bij zijn favoriete bezigheden. De Ware Golden-eigenaar bestraft de hond nooit als hij met iets aankomt, de hond is altijd braaf! Als er bezoek komt, neemt een Golden vaak iets in zijn mond en draait blij brommend en kwispelend om mensen heen.
Ze zijn vrijwel allemaal dol op zwemmen, en blaffen erg weinig. Hun aanpassingsvermogen is groot, evenals hun werkvermogen.
Golden Retrievers zijn veelzijdige honden, waarmee je heel diverse sporten kunt beoefenen. Uiteraard de jacht en apporteersport, maar ook gehoorzaamheidstraining, evenals breitensport, flyball, doggy-dancing en behendigheid zijn geliefde bezigheden voor de Golden. Hij zal het allemaal met plezier doen. Zijn neus is uitstekend, dus behoort speuren ook tot de mogelijkheden. Een Golden werkt graag en doet veel voor een waarderend woord van zijn baas, dus ontneem hem die mogelijkheid alstublieft niet!
Er zijn verschillende foklijnen ontstaan door selectie op jachtprestaties of juist op showhonden. Golden Retrievers uit werklijnen zijn echte jachthonden die niet geschikt zijn om alleen als gezelschapshond in huis te leven.
Golden Retrievers worden graag betrokken bij alledaagse bezigheden en maken graag deel uit van het gezin. Ze kunnen goed met kinderen overweg en hebben veel geduld. Dit maakt hen tot zeer geschikte gezinshonden. Het is een levend wezen dat recht heeft op rust en een rechtvaardige behandeling. Als opvoeder van kinderen ligt de verantwoordelijkheid bij u; laat jonge kinderen nooit alleen met de hond. Golden Retrievers zijn sociaal naar andere dieren en vinden het fijn hun baasje te behagen. Ze zijn gevoelig voor harde woorden en stemmingen in huis.
Het zijn actieve honden die veel beweging nodig hebben. Ze zijn dan ook liever niet te lang alleen. Golden Retrievers zijn echte waterliefhebbers. Door hun intelligentie zijn Golden Retrievers geschikt als geleide- of hulphond.